Sáng 18/1, tại kỳ họp bất thường lần thứ 5, Quốc hội khóa XV đã chính thức thông qua Luật Đất đai 2024, với tỉ lệ 87,63% các đại biểu Quốc hội có mặt biểu quyết tán thành.
Theo Điều 252, Luật Đất đai 2024 có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, trừ một số trường hợp đặc thù. Trong đó, Điều 190 và Điều 248 của luật này sẽ có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2024.
Quy định mới về hoạt động lấn biển
Điều 190 quy định về hoạt động lấn biển. Theo điều này, Nhà nước khuyến khích tổ chức, cá nhân sử dụng vốn, kỹ thuật, công nghệ thực hiện các hoạt động lấn biển; có chính sách hỗ trợ, ưu đãi cho nhà đầu tư thực hiện hoạt động lấn biển theo quy định của pháp luật.
Hoạt động lấn biển phải tuân thủ các nguyên tắc sau đây: Bảo đảm quốc phòng, an ninh, chủ quyền, quyền chủ quyền, quyền tài phán, lợi ích quốc gia trên biển; phù hợp với quy định của luật khác có liên quan và các điều ước quốc tế mà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên; dựa trên cơ sở đánh giá đầy đủ về kinh tế, xã hội, môi trường, bảo đảm phát triển bền vững, đa dạng sinh học, các yếu tố tự nhiên, tác động của thiên tai, biến đổi khí hậu và nước biển dâng; pù hợp với quy hoạch tỉnh hoặc quy hoạch sử dụng đất cấp huyện hoặc quy hoạch xây dựng hoặc quy hoạch đô thị;
Khai thác, sử dụng hiệu quả tài nguyên biển; bảo đảm hài hòa lợi ích của tổ chức, cá nhân thực hiện hoạt động lấn biển và tổ chức, cá nhân khác có liên quan; bảo đảm quyền tiếp cận với biển của người dân, cộng đồng; Hoạt động lấn biển phải được lập thành dự án đầu tư hoặc hạng mục của dự án đầu tư theo quy định của pháp luật.
Hoạt động lấn biển mà có phần diện tích thuộc: khu vực bảo vệ di tích lịch sử - văn hóa, danh lam thắng cảnh; di sản thiên nhiên; vườn quốc gia, khu dự trữ thiên nhiên, khu bảo tồn loài - sinh cảnh, khu bảo vệ cảnh quan, vùng đất ngập nước quan trọng; khu bảo tồn biển, khu bảo vệ nguồn lợi thủy sản, cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão cho tàu cá; khu vực cảng biển, vùng nước trước cầu cảng, vùng quay trở tàu, khu neo đậu, khu chuyển tải, khu tránh bão, vùng đón trả hoa tiêu, vùng kiểm dịch, luồng hàng hải, vùng nước để xây công trình phụ trợ; cửa sông và các khu vực đã được quy hoạch, sử dụng vào mục đích quốc phòng, an ninh thì chỉ được thực hiện khi được Quốc hội, Thủ tướng chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư…
Điều 190 cũng quy định khu vực biển được xác định để thực hiện hoạt động lấn biển trong quy hoạch sử dụng đất đã được phê duyệt và dự án đầu tư đã được cơ quan nhà nước có thẩm quyền chấp thuận, quyết định chủ trương đầu tư thì việc quản lý, sử dụng khu vực biển để thực hiện hoạt động lấn biển như đối với đất đai trên đất liền.
Đồng thời, Điều 190 của Luật Đất đai mới cũng quy định rõ trách nhiệm quản lý nhà nước về hoạt động lấn biển.
Đây là nội dung được rất nhiều chuyên gia, đại biểu Quốc hội quan tâm.
Một chuyên gia đã từng nói: Chi phí lấn biển nên được xác định ngay từ đầu vì dự án lấn biển thường là các dự án có quy mô lớn, có thể lên đến nhiều tỉ USD. Do đó cần đánh giá ngay từ đầu cho nhà đầu tư biết để chủ động phương án tài chính, cũng như không bị rơi vào thế bỏ cả tỉ USD để lấn biển mà không biết được giao đất hay không…
Sửa đổi Luật Lâm Nghiệp 2017
Điều 248 Luật Đất đai 2024 sửa đổi, bổ sung 9 điều tại Luật Lâm nghiệp 2017.
Một trong những điều khoản quan trọng của Điều 248 Luật Đất đai 2024 là "không chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh quốc gia; dự án cấp thiết khác được Chính phủ phê duyệt".
Nội dung này được sửa đổi thành "không chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác, trừ dự án quan trọng quốc gia; dự án phục vụ quốc phòng, an ninh; dự án cấp thiết khác theo tiêu chí do Chính phủ quy định".
Theo Bộ Tài nguyên và Môi trường, việc sửa đổi này nhằm tháo gỡ rào cản trong thực thi chính sách liên quan đến thẩm quyền chuyển đổi mục đích sử dụng rừng, kế hoạch giao rừng, cho thuê rừng.
Ngoài ra, Điều 248 Luật Đất đai 2024 cũng sửa đổi Điều 15 về căn cứ giao rừng, cho thuê rừng, chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác; bổ sung đối tượng được Nhà nước giao rừng phòng hộ không thu tiền sử dụng rừng tại Điều 16; sửa đổi, bổ sung Điều kiện chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác tại Điều 19…
