5 tỷ USD khiến thương hiệu 150 tuổi về tay ThaiBev, 7 năm Sabeco còn lại những gì?

5 tỷ USD và "đường vòng" để ThaiBev thâu tóm Sabeco

Câu chuyện 5 tỷ USD giờ mới được nhắc tới. Một năm trước đó Beerco/ThaiBev cho doanh nghiệp non trẻ Vietnam Bevergev vay 5 tỷ USD để thanh toán tiền mua cổ phần Sabeco từ tay Bộ Công thương.

Sau hơn 1 năm, Beerco/ThaiBev chuyển đổi khoản vay này thành cổ phần góp vốn vào Việt Nam Bevergev, nâng vốn điều lệ từ 681 tỷ đồng lên 111.890 tỷ đồng, sở hữu 99,39% Vietnam Bevergev và gián tiếp sở hữu hơn 53% vốn điều lệ Sabeco.

Tại sao ThaiBev phải “đi vòng” để nắm cổ phần Sabeco? Nguyên nhân bắt nguồn từ room ngoại. Khi Bộ Công thương thoái vốn, Sabeco chưa được nới room nên ThaiBev phải dùng phương án cho Vietnam Bevergev vay 5 tỷ USD để mua cổ phần Sabeco.

Cuối 2018 khi room ngoại được nới xong, Beerco/ThaiBev quyết định chuyển đổi khoản vay thành cổ phần, chính thức nắm giữ 99,39% vốn điều lệ Việt Nam Bevergev – tương ứng nắm hơn 53% vốn điều lệ Sabeco.

Chỉ “trong một đêm”, Vietnam Bevergev biến thành doanh nghiệp nước ngoài, cùng với đó, thương hiệu bia Việt gần 150 năm tuổi đã về tay người Thái.

7 năm rót vốn vào Sabeco, ThaiBev còn lại những gì?

Qua 150 năm lịch sử, hiện nay Sabeco đã phát triển 13 dòng sản phẩm, được xuất khẩu đi 5 châu lục với 38 quốc gia.

Về kết quả kinh doanh, năm 2018, doanh thu Sabeco đạt gần 36.000 tỷ đồng, trong đó đa phần, chiếm khoảng 85% là doanh thu bán bia. Lợi nhuận sau thuế đạt hơn 4.400 tỷ đồng, giảm sút 11%. Năm 2019 Sabeco đạt kỷ lục về doanh thu, xấp xỉ 37.900 tỷ đồng.

Những năm sau đó doanh thu giảm sút nghiêm trọng, đặc biệt năm 2021 về mức gần 26.400 tỷ đồng, lợi nhuận sau thuế còn 3.929 tỷ đồng.

Một trong những nguyên nhân được cho là do tác động kép, từ những ảnh hưởng của dịch bệnh Covid-19 khiến người dân thắt chặt chi tiêu; cộng với đó là việc siết chặt việc thổi nồng độ cồn khiến lượng tiêu thụ rượu bia tại các nhà hàng giảm sút.

Năm 2023 vừa qua công ty tiếp tục mạnh tay chi hơn 2.800 tỷ đồng cho quảng cáo, nhưng doanh thu và lợi nhuận vẫn giảm sút. Doanh thu cả năm đạt 30.461 tỷ , giảm 13% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế giảm gần 23% về mức 4.255 tỷ đồng.

Tháng 8/2023, Sabeco lần đầu tiến hành tăng vốn điều lệ, phương thức dùng nguồn vốn chủ sở hữu, tỷ lệ 1:1. Nguồn vốn phát hành lấy từ lợi nhuận sau thuế chưa phân phối. Sau phát hành, quy mô vốn điều lệ của Sabeco đạt 12.825 tỷ đồng.

Rót 110.000 tỷ đồng thâu tóm Sabeco, ThaiBev còn lại những gì?

Đầu tư vào Sabeco với giá mua 320.000 đồng/cổ phần, tổng tiền chi ra gần 110.000 tỷ đồng, Vietnam Bevergev hay Beerco/ThaiBev còn lại những gì? Đây là câu hỏi mà nhiều nhà đầu tư thường “tính hộ” mỗi dịp Sabeco chốt quyền trả cổ tức.

Khoảng 8.800 tỷ đồng là số tiền cổ tức mà ThaiBev nhận về từ 2017 đến nay, trong đó cổ tức năm 2023 được Sabeco chi trả tỷ lệ 15%, vừa chốt quyền nhận vào đầu tháng 1, và tiền thanh toán vào đầu tháng 2/2024.

Trên thị trường, cổ phiếu SAB đã giảm sâu từ thời điểm 5 năm trước. Đóng cửa phiên giao dịch cuối tuần qua SAB giảm tiếp về mức 57.000 đồng/cổ phiếu. Với thị giá này, số cổ phần Sabeco mà Vietnam Bevergev đang sở hữu hơn 687,28 triệu đơn vị có giá trị khoảng 39.200 tỷ đồng.

So với con số bỏ ra 110.000 tỷ đồng, số cổ tức thu về 8.800 tỷ đồng và vốn hóa số cổ phần còn lại 39.200 tỷ đồng, ThaiBev đã mất đi rất nhiều sau gần chục năm rót vốn.

Dư địa nào cho Sabeco?

Trong khi các doanh nghiệp liên tục “quay vòng” vốn kinh doanh, Sabeco lại được mệnh danh trên thị trường là những ông vua tiền mặt. 3 năm nay, từ 2020-2023 tổng dư tiền mặt, tiền gửi ngân hàng của Sabeco đều trên 20.000 tỷ đồng, trong đó tính đến cuối 2023 là 22.800 tỷ đồng.

Tiền nhiều, nợ phải trả, đặc biệt là nợ vay tài chính rất thấp, chưa đến nghìn tỷ đồng khiến Sabeco thực sự xứng danh là những ông vua tiền mặt. Tuy vậy đây cũng là thực trạng cho thấy doanh nghiệp không đổi mới đầu tư.

Thị trường bia 0 độ của Việt Nam đã và đang bị các ông lớn nhãn hiệu nước ngoài.

Theo một báo cáo của Vietdata, tính đến cuối năm 2022 mức tiêu thụ bia tại Việt Nam đạt khoảng 3,8 triệu lít/năm, chiếm 2,2% thị trường thế giới; đưa Việt Nam thành quốc gia đứng đầu toàn khu vực ASEAN, đứng thứ ba châu Á (sau Trung Quốc và Nhật Bản) về mức tiêu thụ.

Cũng theo báo cáo của Vietdata, thị phần bia Việt Nam đang nằm trong tay 4 thương hiệu lớn là Sabeco, Habeco, Heineken và Carlsberg. Qua thống kê doanh số, Vietdata nhận thấy thấy những sản phẩm của Sabeco, Habeco đang dần lép vế trước thương hiệu như Tiger và Heineken.

Nghị định 100 quy định về nồng độ cồn khi tham gia giao thông đã khiến sản lượng tiêu thụ bia giảm mạnh, đây cũng là giai đoạn các sản phẩm bia không độ lên ngôi. Điểm qua các sản phẩm bia 0 độ được ưa thích tại Việt Nam, lại không có tên của Sabeco.

Trên thực tế, Việt Nam cũng đã có doanh nghiệp tiên phong sản xuất bia 0 độ, CTCP Tập đoàn bia Sài Gòn Bình Tây (Sabibeco) với thương hiệu Sagota. Dù “dính” chữ “Sài Gòn”, nhưng Sabibeco chỉ là công ty liên kết của Sabeco.

Từng cho ra đời bia lon 333 - sản phẩm bia lon đầu tiên của Việt Nam, đến nay Sabeco đã mất đi vị thế tiên phong trong các dòng sản phẩm bia chinh phục thị trường đồ uống Việt. Bước đi tiếp theo của Sabeco sẽ ra sao?